“Mijn favoriete wandeling in Liverpool is langs het water. Het geld waarmee de Docks daar zijn vernieuwd komt van Europa. Onze centrale regering zou dat soort investeringen hier niet doen. Thatcher heeft ons destijds al aangewezen als een gebied voor ‘managed decline’. Er zijn hier flinke rellen geweest.”

Het klopt, het waterfront waar de niet al te lang geleden afgestudeerde Luke me vanachter zijn balie in de jeugdherberg heen stuurt, ligt oogverblindend mooi te glinsteren in de herfstzon. De logo’s van de Europese Commissie zijn van bescheidener formaat dan de bijbehorende financiële injectie: vanuit verschillende EU-fondsen wordt zeker 193 miljoen pond in de regio gepompt, tussen 2014 en 2020.

Lukes moeder is één van de weinigen die hij persoonlijk kent die de EU uit willen. Het kost hem moeite te begrijpen waarom. “Omdat het lidmaatschap geld kost? Iedereen legt iets in om samen beter te worden, toch? Ik wil in de EU blijven. Maar het is democratie, dus dan gaan we maar.”

Hij is niet de enige die met een zeker fatalisme naar de zaak kijkt. Overal waar ik mijn oor te luisteren leg tussen Liverpool en Belfast, komt het terug: de schade is al geschied. De hoofdkantoren die weg zijn getrokken, de onzekerheid voor investeerders, dat is niet meer terug te draaien. Als dit is wat men kennelijk wil, laten we er dan vooral zo snel mogelijk klaar mee zijn.

Luke heeft evengoed nog een sprankje hoop, want het allerslechtste scenario lijkt nipt afgewend: “Stel dat er een no deal zou komen, dan wordt het net zo’n afschuwelijke situatie als toen de mijnen sloten. Zeker de helft van de handel hier in het noord-westen van Engeland, is met Europa. Ik vind inmiddels dat de garanties daartegen voldoende zijn om verkiezingen te houden. Wat mij betreft wint Labour ze en sluit een nieuwe deal met de EU. Die leggen we dan voor in een tweede referendum. En dat is het dan: die deal, of we blijven definitief.”

Het klinkt voor mij als een ellenlang en relatief onwaarschijnlijk scenario. Maar het is een democratie, dus als ze niet gaan, tsja, ook dat blijft mogelijk.