De mevrouw tegenover mij heeft haar pony geföhnd. Haar beleefde lach onthult een gebit dat zo egaal van kleur is, dat het niet het origineel kan zijn bij haar 78 jaar. We lunchen in het centrum van Carlisle, waar een aanzienlijke meerderheid in 2016 ‘leave’ stemde.

Ik ben hier een keer extra uit de trein gestapt, omdat het me niet lukt leave-stemmers te spreken. Elke toevallige voorbijganger die ik aanspreek, iedereen waar ik naast ga zitten en een praatje mee begin, gehuld in beroepsuniform of vrijetijdskleding, in de toerisme-industrie, zelf binnenlands toerist, of gewoon thuis hier, niemand van hen doet een duidelijk leave-standpunt uit de doeken.

Terwijl ik wacht op mijn gepofte aardappel met Cumberland sausage, luister ik naar die oude mevrouw met gestifte lippen. Zonder hondje. Hoewel een donkerblonde poedel haar perfect zou passen. Ze woont hier elf mijl vandaan. Provinciestad Carlisle, waar in de hoofdstraat een jonge vrouw onvermoeibaar liedjes van Adèle over een bandje met begeleiding heen zingt (vol gevoel, maar net niet zuiver), is levenslang het centrum van haar wereld.

“Reis je alleen? Dapper hoor. Ik ben hier geboren. Ik ben zelfs nog nooit in Glasgow geweest. Maar ik moet erop uit. Gewoon even hier lunchen en wat winkelen.

Het is anders dan vroeger. Veel winkels zijn gesloten. Dat komt door de eigenaar van Newcastle, de voetbalclub. Die opent hier allemaal sportwinkels. Misschien vind jij dat soort zaken leuk, je bent nog jong. Maar voor mij is dat niks. En het grote warenhuis hierachter, dat is ook van hem. De lokale ondernemers zijn verdwenen.”

We kunnen het kasteel van Carlisle net niet zien door het beslagen raam. De fortificatie was ooit onderdeel van de muur van Hadrianus, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Het was ook een militaire basis in de Eerste Wereldoorlog. Zijn we daarmee in Europa? Of plaatst dit het eiland er juist buiten? Heeft mijn disgenote eigenlijk gestemd?

“Je moet altijd stemmen, zeker. Ik hoop dat Johnson wint. Maar ik volg het niet zo. Mijn man is in augustus overleden. Daarom ben ik hier vandaag. Ik moet erop uit. Het is gratis voor mij met de bus. En de ham is goed hier.

Mijn man haalde voor de winter altijd de fontein uit elkaar, zodat die niet kapotvriest. Ik heb het voor het eerst zelf gedaan, dit keer. Het is behoorlijk zwaar. Je moet je voorstellen: het is helemaal van cement. Het is niks voor mij, maar ik zal straks wat hulp moeten vragen om hem in de schuur te zetten. Straks in de lente… hij is zo zwaar… ik vraag me af hoe ik hem dan weer ga aansluiten.”