PS03 – Wat wil de Iraanse massa?

Op het Plein in Den Haag verzamelde zich vandaag een dependance van protesterenden die dezelfde leuzen aanhieven als men in de straten van Teheran doet. Hoeveel Iraniërs er daar dagelijks nog naar buiten gaan is onduidelijk en ook prognoses van hoe lang het nog zal duren verschillen van ‘het zal nu langzaam doodbloeden’ tot de analyse van Teheraanse paintball-kampioen Reza die (bijgevoegde) foto’s van de afgelopen dagen met me deelt. Hij constateert dat de massa – naar zijn zeggen vijf miljoen mensen in Teheran – een zelfstandige, onvoorspelbare kracht is geworden. Hij gelooft ook niet dat men snel moe zal worden van het dagelijks de straat op gaan. Mousavi heeft al opgeroepen de demonstraties te stoppen, maar dat heeft geen effect gehad.

Dat tekent wellicht de positie van Mousavi. De eventuele opvolger van Ahmadinejad wordt niet alleen door Obama weggezet als ‘niet fundamenteel anders dan de huidige regering’. Veel Iraniërs denken hier hetzelfde over: Mousavi is niet charismatisch, heeft geen scherpe visie of gedachten, maar kon toevallig profiteren van het feit dat hij oppositie is van de huidige regering.

Deze manifestaties lijken daarom vooral tégen te zijn. Tegen het verloop van de laatste verkiezingen, tegen president Ahmadinejad, misschien zelfs tegen het theocratische systeem. En dat daarvoor een gigantisch draagvlak is in het hele land, daar ben ik na mijn reis door Iran deze zomer van overtuigd. In de kleinste dorpen in het noorden, waar ik logeerde bij basij-milities (die wij religieus fundamentalistisch zouden noemen), was men ontevreden over de huidige regering wegens corruptie. In de rijke wijken van de hoofdstad was men ontevreden wegens wanbeleid. In de parken deelden vrouwen stiekem folders uit in protest tegen meer vrijheidsbeperkende wetten. Studenten in alle hoeken hekelden het theocratische systeem. Maar een tegenbeweging is een ingewikkeld ding, hoe zelfstandig het ook lijkt te bestaan. Zoals Reza zegt: "Wat dit voor de toekomst betekent is onzeker."