PS05 – Een goede man slaat geen vrouw

Hamid is een altijd in smetteloos en goed gestreken overhemd gehezen heer, die ondoorgrondelijk blijft in al zijn gastvrijheid. Zijn twee broers zijn hardwerkende studenten, het dochtertje van zijn zus heeft als ze groot is een fotoalbum met eindeloos veel beelden van zichzelf op schoot bij een onbekende buitenlandse bezoeker (ik), zijn moeder hult zich binnenshuis in een chador en ik vraag me af of ze überhaupt veel buiten komt. Op de binnenplaats van Hamids vrij chique huis woont een witte eend, een huisdier. Vader is eigenaar van een winkel in Perzische tapijten en ze doen goede zaken, want hun woonplaats Kashan (een paar uur ten zuiden van Teheran) staat bekend om de uitstekende vloerbedekking. Normaalgesproken reist Hamid rond in de woestijnige regio, waar hij contact heeft met mensen die de tapijten weven. Hij zal de winkel van zijn vader vroeg of laat overnemen. Vooralsnog zit hij midden in zijn wittebroodsweken, want hij is een paar maanden geleden getrouwd. Met wie is onbekend, in augustus was er van een vrouw nog geen sprake. Vandaag bericht hij over hoe het gaat, ruim een week na de in grote protesten uitgemonde verkiezingen.Het is me niet duidelijk van waar Hamid me schrijft. Ik begrijp niet of hij zelf in Teheran is geweest om mee te demonstreren, of zelfs of dit zijn eigen woorden zijn. Zijn e-mail is opgesteld in zijn gewoonlijke smetteloze en formele Engels, maar ongewoon warrig, met zinnen die lijken te ontbreken en alinea’s die uit het niets ontstaan. Wat hij vertelt is geen groot nieuws, maar toch ook weer wel. Want te weten welke informatie binnen Iran bekend is en te weten hoe men zich daar nu voelt doet er toe. [*]

“We zijn gefrustreerd”, zo zegt hij, “vanwege de onmogelijkheid om ons fysiek te bewegen en om toegang te krijgen tot informatie. De regering bombardeert ons met berichten die stellen dat de protesten over zijn en dat de demonstranten geld hebben gekregen van de Amerikaanse geheime dienst. Op de voorpagina van een van de grootste Iraanse kranten, ‘Kayhan‘, staat dat de CIA met $400 miljoen dollar heeft meebetaald aan de onlusten na de verkiezingen.”

Desondanks heeft het inmiddels tot icoon uitgegroeide beeld van de vrouw die op straat werd doodgeschoten, Neda, Hamid bereikt. Of Neda in Iran zelf een iconische status zou kunnen krijgen werd hier en daar betwijfeld. Toch blijkt het onmogelijk dit soort nieuws stil te houden, zelfs wanneer communicatiekanalen verstoord zijn. Hamid verwijst naar haar dood en vertelt over de verstikkende aanwezigheid van revolutionaire gardes op straat vandaag. Ze zijn inmiddels wel minder agressief jegens vrouwen. Telkens als een van de militie-mannen dreigde iemand aan te vallen sprongen daarom vrouwen op en riepen ‘sla hem niet!’. “Het was”, de verbazing klinkt door in Hamids woorden, “ongelooflijk. Want de Basij zeiden dan angstig ‘we sloegen hem niet’.” Hoewel er op het Haft-e Tir plein drie of vier Basij aanwezig waren voor iedere demonstrant en ze mensen verboden samen te scholen, lijkt er minder geweld te zijn gebruikt.

“De stemming in Iran is uitgeput, bezorgd en angstig dat het momentum voor deze Groene Beweging verloren zal gaan. Vandaag hebben ze op Haft-e Tir een bus vol mensen gearresteerd. Er waren leden van de geheime dienst aanwezig die mensen aanwezen. De Basij arresteerden hen dan. Maar het geduld en de volharding van iedereen waren fantastisch. Hoewel er ook veel slechte taferelen waren. En ik heb gehuild.”

Ik ook.

[*] Delen van zijn bericht vind ik later ook op de website van de Iraans-Amerikaanse gemeenschap, wat maar weer illustreert hoe lastig het is informatie te filteren. Als ik Hamid terugschrijf en doorvraag duurt het zo weer een paar dagen voor hij zal antwoorden.