Vrijwel altijd de eerste vraag die mij wordt gesteld als ik vertel naar Iran te vertrekken is: “moet je dan een hoofddoek dragen?” Dat moet zeker. Zoals het in Nederland tot een boete kan leiden wanneer je naakt over straat gaat, bestaan er ook in Iran kledingvoorschriften. De Iraanse regels bevinden zich qua specificiteit ergens tussen de code die in Saoedi-Arabie wordt gehanteerd (waar mannen en vrouwen elk opvallend uniform gekleed gaan) en de soepele Nederlandse dresscode.

In de praktijk kun je in Iran als man beter geen korte broek dragen. Een stropdas wordt beschouwd als imperialistisch accesoire en is daarmee gelijk aan een politiek statement. Vrouwen worden geacht hun haar te bedekken, maar mogen het onopgemaakte gezicht vrij laten en doen dat ook. Over hun gewone kleding dragen ze de manteau. Dat is een jas tot halverwege het bovenbeen die bedoeld is zo veel mogelijk vrouwelijke vormen te verhullen. Te oordelen naar foto’s weten Iraanse vrouwen opvallend veel bewegingsvrijheid voor zichzelf te bedingen binnen de grenzen van het toelaatbare. Die grenzen worden bewaakt door de religieuze politie – Basji genaamd – die met enige regelmaat aankondigen dat de naleving van islamitische kledingvoorschriften strenger gecontroleerd zal gaan worden. Veel meer dan een verzoek tot het rechttrekken van een bad hijab schijnt de reprimande tegenwoordig niet te zijn. De regels worden voor buitenlands bezoek bovendien wat soepeler gehanteerd. Wie in Iran op vakantie is, komt als vrouw weg met het dragen van ruimvallende herenshirts en frivole kleuren. Aan de hoofddoek valt echter niet te ontkomen. Naar verluid worden de vrouwelijke passagiers voordat het vliegtuig op Iraanse bodem landt herinnerd aan hun sluierplicht.

Er moet dus minstens één exemplaar mee in de handbaggage. Gelukkig is het in de meeste Nederlandse steden geen probleem een hoofddoek te vinden. Het succesvol omslaan ervan is een veel grotere uitdaging. Verwarring en verstikking liggen altijd op de loer, maar eenmaal juist gedrapeerd is het een knappe Basji die daar nog wat op aan weet te merken.