Lekenrechtspraak
Dit weekend was het de dag van de rechtspraak waarop iedereen was uitgenodigd om een blik in de keuken van het Nederlandse rechtsysteem te werpen. Eindelijk een mogelijkheid om De Ivoren Toren te betreden, zo leek het. Dat is wat overdreven, want het niet erg lastig een rechtbank in te lopen of de online fototour door de rechtzaal te doen. De meeste zittingen zijn bovendien openbaar. Niettemin deed de organisatie het voorkomen alsof dit een unieke gelegenheid was om eindelijk eens een –nagespeeld- proces live te volgen.
Waarom speciaal zo’n dag? Naast een kloof tussen de burger en de politiek, de burger en de allochtoon, de burger en de kunst en de burger en de journalistiek is er namelijk ook een kloof tussen de burger en de rechterlijke macht. Je zou bijna denken dat het aan de burger ligt. Toch lijkt dat geen belemmering te zijn om juist die burger meer inspraak in het rechtsysteem te willen geven, bijvoorbeeld in een jury of als assistent van de rechter.
Lekenrechtspraak heet dat. En hoewel het veel mensen als muziek in de oren klinkt dekt het woord opvallend goed de lading. Ter illustratie: zeg ‘lekenchauffeur’ en het openbaar vervoer is ineens een aantrekkelijk alternatief geworden. Niet voor niets nemen veel mensen liever de nachtbus dan de taxi. Zeg ‘lekenkok’ en de exclusieve locatie van een terras aan de Prinsengracht weegt onmogelijk op tegen de treurnis van doodgekookte sperziebonen. Zeg ‘lekenarts’ en stel je voor dat je nerdige buurjongen zijn studeerkamerkennis op jouw chronische hoofdpijn loslaat. En dat de verzekering vervolgens ooit zo ver zou kunnen worden gebracht dat te dekken.
Maar zeg lekenrechtspraak en het klinkt als het meest revolutionaire en tegelijkertijd voor de hand liggende idee in tijden. Althans voor een leek (en wat politici).
Apart, want er is dus geen enkel geval waar leken speciaal gewaardeerd worden of op een andere manier in het voordeel zijn. Goed één voordeeltje dan: ze zijn meestal in de meerderheid.
En deze uitzondering bevestigt simpelweg de regel. Het zal zelfs een leek duidelijk zijn wat in dit geval het vonnis is.
27-04-2006 om 21:20 uur
Goh, heeft jouw werkelijke zaterdagbesteding het inzicht ververst dat we toch wel iets geleerd hebben in die studie? 🙂
Ach…
Rechtspraak, dat laten wij in dit land over aan de professionals, zeiden mijn hoogleraren vroeger vol ingehouden trots.
Prachtig, denk je dan, tot je in de dagelijkse professionele werkelijkheid ontdekt dat ook dát wel eens prutswerk kan opleveren.
01-05-2006 om 18:48 uur
hmm, ja. Toch denk ik dat een deeltje betrokkenheid van de burger bij rechtspraak niet onmogelijk is, en misschien zelfs wel wenselijk. Volgens mij was het in een dialoog tussen Socrates en een retoricus waarin de retoricus vrij overtuigend, vond ik, aantoonde dat de capaciteiten voor politiek bewustzijn universeel aanwezig zijn, die voor de specifiekere vakken niet.
01-05-2006 om 22:15 uur
Ik ben blij om te horen dat mijn studie toch niet helemaal voor niets is. Bovendien denk ik niet dat er veel burgers op zitten te wachten om als jury opgeroepen te worden als ze er achter komen hoeveel ‘geneuzel’-zaken er voor de rechter komen.