Servië VII: Kosovaarse kinderen
Gemiste kans voor de Servische publieke omroep, waar deze week een programma genaamd ‘Leven in de kooi’ (of iets van gelijke strekking) werd uitgezonden. Deze kooi maakte geen deel uit van een decadent spelprogramma, maar betrof de isolatie van Kosovaars-Servische kinderen.
De setting: klein jongetje op schommel die door de camera geïnterviewd wordt. “Wat eten jullie meestal?” “Aardappels.” Iets groter meisje op schommel, na close-up van prikkeldraad met daarachter fladderende vlinder: “Ik ben bang als er vreemde auto’s langskomen, misschien komen ze me kidnappen.”
Dan over naar de studio, waar zes kinderen in de leeftijd van negen tot dertien jaar in grote stoelen zijn gezet, toneelverlichting op hun hoofden. Zij worden door een nepblondine in kort zwart aan een kruisverhoor onderworpen. Haar houding is continu gebogen om op stoelhoogte te kunnen converseren, haar armen aanhoudend gekruist. Zij werkt bij iedere vraag zo veel mogelijk alle zes de kinderen af, die overeenkomstig hun rol het ene door sociale druk ingegeven antwoord na het andere oplepelen en er niet voor terugdeinzen hun leeftijdsgenoten exact te herhalen. Wijze kernwoorden: angst en vrijheid.
Fysiek onpasselijk word ik van dit programma. Het publiek onthaalt de juiste reacties met applaus. En waar nodig ontlokt de presentatrice ze middels insinuerende vraagstellingen aan de jongens en meisjes. “Hoe is het leven voor jou? Is het zwaar?”, “Huil je wel eens?” (Jongens: neuh, meisjes: ja, maar ik weet niet meer waarom), “Als er ’s winters geen stroom is heb je het zeker erg koud?” Als een strenge schooljuffrouw wijst ze haar slachtoffers aan, een droog ‘ok’ na ieder antwoord.
Kinderen op grote podia die doodernstig beweren: “Mijn wens voor de toekomst: dat ik weer kan lachen”, kan ik niet serieus nemen. Dat is jammer, want ongetwijfeld leiden zij geen eenvoudig (of luxe) leven. Maar breng dat dan eerlijk in beeld – laat de jeugd een vrij rond-de-tafel gesprek voeren, schotel de kijker een documentaire voor waarop van het door Albanezen omringde dorp meer te zien is dan de schommel. Alles overtuigender dan minderjarigen als propaganda-instrument voor de camera te drijven.
Reageer