‘Wat is Nederland een koud land!’, riep een niet-Nederlandse dakloze mij laatst wanhopig na. En hoewel het buiten bijna vroor, was dat niet zijn voornaamste klacht. Nog niet, tenminste. Daklozen die korter dan drie maanden in Nederland zijn, worden in de hoofdstad straks wellicht geacht ‘s nachts zelf een dak boven hun hoofd te regelen. In 2010 had slechts een kwart van de gebruikers van de winterkoudeopvang binding met Amsterdam, problematiseerde de GGD. Hoewel het totale aantal bedden in Amsterdam dat jaar niet meer dan 340 bedroeg – nog geen half procent op de totale Amsterdamse bevolking – moeten er maatregelen getroffen worden. In januari buigt de Amsterdamse gemeenteraad zich opnieuw over die strengere criteria voor winteropvang.

We vergeten voor het gemak dat juist van daklozen  te verwachten valt dat ze weinig binding met de stad of het land hebben en dat de kern van hun probleem er juist in ligt dat ze geen dak boven het hoofd kunnen regelen. Opvang is, paradoxaal genoeg, allen voor ónze dak- en thuislozen! …

Mijn postbode weet de spanning op te voeren met berichten dat er iets leuks op mij wacht. In een – na een week niet gekeken te hebben – nog lege, grote brievenbus genereert zo’n ‘wij troffen u niet thuis’-bericht in een hoekje bijna de sensatie van het uitpakken van je favoriete verjaardagscadeau toen je negen werd. …

Voor- en achterop mijn fiets voer ik de juiste kleur licht. Dat komt doordat ik diep doordrongen ben van mijn eigen verantwoordelijkheid voor de consequenties van potentieel gevaarlijk gedrag. Vandaar ook dat ik mijzelf nooit straaldronken krijg, geen wilde flirtages met oudere mannen aanknoop, niet scheld op overstekende toeristen en een Metro onder mijn voeten schuif als ik die op de bank in de trein leg. Echt.

Dit alles maakt het leven er uiteraard niet altijd aangenamer op. …

Wat een uur of twee geleden nog een prettig geroezemoes onder mijn raam was van gezellige mensen die al picknickend profiteren van de zon, heeft de laatste drie kwartier zenuwslopende karakteristieken aangenomen. Even vroeg ik mij nog af hoe de boel zo uit de hand had kunnen lopen, maar aangezien het zelf meegebrachte bandje met zomerhits inmiddels voor de derde keer bij Shakira is aangeland, vermoed ik dat de sfeer nog steeds feestelijk is. …

De vreugde van herkenning was dusdanig groot dat ik het niet kon vermijden me om te draaien om te zien wie elkaar zo onverhoeds tegen het lijf aan het lopen waren. Jeugdliefdes waarschijnlijk. Op tragische wijze uiteengedreven, doordat haar ouders het niet konden verkroppen dat zij zich zou introuwen in een familie van agrariërs, katholieken bovendien. Dat ze inmiddels in dezelfde middenklasse-straat woonden deed niets af aan hun belastende familiehistorie. Zij stuurden hun dochter daarom zodra ze haar diploma had behaald als au pair naar een uiteengereten Zuid-Italiaanse familie. Daar was de rechthebbende La Mama al jaren eerder door een ongeneeslijke ziekte verlamd en was een aantal van de meest viriele krachten door de maffia omgelegd, om van het verlies van de knapste dochter in een noodlottig ongeval met een snijmachine in de prosciuttofabriek maar te zwijgen. De familie was nu gedwongen tegen betaling de middag-spaghetti en het Siciliaanse familiegevoel in ere te houden. …