In de trein

hebben twee kinderen een buitensporige interesse opgevat voor het luid klapperende mechaniek van het deksel van de vuilnisbak en voor het klaptafeltje aan de rugleuning van mijn stoel.  Ondertussen gaan ze de onderlinge verhoudingen na.

“Jij bent zesendertig jaar jonger dan mama, Amber.”

“Hoe weet je dat?”

“Dat heb ik uitgerekend. Jij bent zesendertig jaar jonger en ik ben drieëndertig jaar jonger dan mama.” …

Nog nooit had ik zozeer het gevoel in een totalitair regime te zijn beland. Het land van vrijheid en democratie doet er alles aan je de hele dag de stuipen op het lijf te jagen met waarschuwingen voor potentiele gevaren en met schreeuwerige wettelijke verordeningen die je alles waar je nog nooit aan had gedacht alvast verbieden. …

We komen ’s ochtends om vijf uur, na een lange nacht in de bus, aan in Khorramabad, in de noord-westelijke provincie Lorestan. Het is een kille en opdringerige ontvangst hier. Taxichauffeurs die ons als hongerige haaien omsingelen en ons welgeteld 200 meter verderop voor een hotel uit de auto zetten voor 30.000 reaal (omgerekend drie dollar; je kunt hier voor dit bedrag met een beetje geluk 80 kilometer afleggen). Op ons protest volgt een verontwaardigd ‘benzin!’ …

Het zal menigeen verbazen hoe lang je over een kilometer of vijfhonderd kunt doen, zelfs als de weg verhard is. Ons record hier is zeventien uur, zonder vertraging. Het is maar goed dat ik in de nachtbus in slaap val, want als ik mijn ogen open heb raak ik in een panische staat, omdat ik zeker weet dat het niet lang meer kan duren voordat we een dodelijk ongeval gaan meemaken. Inspiratie om mijn doodsvisioenen te voeden krijg ik genoeg: als er zich niet een diep ravijn direct naast ons bevindt, dan rijden we wel over een weg die waarschijnlijk sinds voltooiing niet meer is onderhouden, met geslinger en gestuiter tot gevolg. Meestal wordt aan beide voorwaarden voldaan en is de enige beschikbare weg tweebaans, met een inhaalverbod waar niemand zich aan houdt. Geen wonder, want om de zoveel kilometer rijdt er een logge vrachtwagen niet harder dan 30 kilometer per uur op de rechterbaan. …

Maandenlang ziek zijn brengt mij in interessante situaties. Zo heb ik deze week geconstateerd dat mij slechts schulden resten en besloten een beroep te doen op de Nederlandse welvaartsstaat. Prompt wachtte me een horde inquisiteurs die wilden weten hoe ik tot nu toe mijzelf had weten te onderhouden en of ik geen geheim eigen vermogen achterhield op de Kaaimaneilanden. Ik vatte de rol van verdachte-tenzij-anders-aangetoond lichtjes op, het is vast regel eerder dan uitzondering dat men het sociale stelsel tot het uiterste probeert te tarten. Vrolijk vulde ik een eindeloze stroom vragen in op een blitse internetsite, over mijn arbeidsverleden en -toekomst. Conform de dreigende geboden belde ik binnen twee dagen voor het maken van een afspraak. Een persoonlijk rendez-vous leek me een adequate stap na al die digitale communicatie.

Na veertig minuten tramzitten (enkele reis) werd ik binnengeleid bij een door het roken grauwgekleurde mevrouw, die mij drie vragen stelde (die ik al tweemaal eerder had beantwoord) en toen een vervolgafspraak wilde maken. Ik informeerde maar eens waarvoor de huidige afspraak eigenlijk diende? …